اروژن دندان یا سایش دندان چیست؟

اروژن دندان یا سایش شیمیایی دندان از دست رفتن پاتولوژیک بافت سخت دندانی (مینا و عاج) در اثر فرآیند شیمیایی اسیدی است که عامل باکتریایی و پلاک دندانی در ایجاد آن دخیل نیستند.

این ضایعه غیرقابل برگشت است و به تغییر ظاهر و عملکرد دندان منجر می شود.

عوامل ایجاد اروژن

اروژن دندان یک روند چند عاملی است و توسط بسیاری از عوامل داخلی و یا خارجی پدید می آید.

عامل خارجی:

• مسواک‌زدن:

1. مسواک‌زدن خشن: با این که عوامل کلی اسیدی هستند اما مسواک‌زدن خشن موجب تقویت اثر اسیدی و فرسایش سریع‌تر دندان می‌شود. بهتر است از مسواک‌های دارای موهای زبر و سفت استفاده نکنید.
2. مسواک بعد از غذا: غذاهایی که خاصیّت اسیدی دارند مخصوصاً آبمیوه‌ها و لواشک‌ها یا میوه‌هایی نظیر آلو، آلبالو، پرتقال و سایر مرکبات نباید بعد از خوردن آن‌ها بلافاصله مسواک بزنید. چراکه مانع از رسیدن آب دهان به دندان شده و مینای دندان که پس از تماس با مادهٔ اسیدی نرم شده را می‌تراشد.

• غذا و خوارکی‌ها:

1. ویتامین C موجود در آب‌نبات‌ها و نوشابه‌های گازدار.
2. مصرف داروهای اسیدی
3. مصرف زیاد خوراکی‌ها و میوه‌های اسیدی از جمله مرکبات، آبمیوه‌ها، نوشابه‌های گازدار، ویتامین C جوشان.

• اختلالاتی که موجب خشکی دهان شوند.

عامل داخلی:

• از عوامل عمده اروژن با منشاء داخلی می توان به برگشت محتویات معده به مری(Reflux)،
• التهاب مزمن سیستم گوارشی و یا ناهنجاریهای اشتهایی نظیر پرخوری عصبی(Bulimia)
• بی اشتهایی عصبی (Anorexia) که باعث استفراغ های پیاپی می شوند، اشاره کرد.
• اختلالاتی که موجب خشکی دهان شوند.

با تغییر شیوه زندگی طی دهه ها، میزان کلی و فراوانی مصرف غذاها و نوشیدنی های اسیدی نیز تغییر یافته است.

پژوهش ها نشان داده که اگر در رژیم غذایی، مصرف مواد اسیدی بیش از ۴ بار در روز وجود داشته باشد، در صورتی که همراه با سایر عوامل خطر مانند نگهداشتن نوشیدنی در دهان باشد، منجر به ایجاد و پیشرفت اروژن می شود.

بررسی اروژن دندان

روش های مختلفی برای بررسی و طبقه بندی اروژن وجود دارد مانند Eccles و Jenkins .

مشکل اصلی در اندازه گیری اروژن دندان در نظرگرفتن یک نقطه رفرنس برای اندازه گیری و بررسی اروژن است. البته هنوز محققان برای اندازه گیری اروژن به اتفاق نظر نرسیده اند.

BEWE روشی ساده بود و ساختاری معین و واضح برای کاربرد کلینیکی و علمی دارد.

این روش موجب تعیین صحیح شدت از دست رفتن ساختار دندان شده و از Overestimate شدن مشکل جلوگیری می کند.

تشخیص اروژن  از ضایعاتی مثل اتریشن (اصطکاک با دیگر دندانها) و ابریژن (ساییدگی دندانها با مواد دیگر) حائز اهمیت است.

در اروژن دندان سطح پالاتال، معمولا مینای مجاور ماژین جینجیوال دست نخورده باقی می ماند.

در اروژن سطح باکال، ضایعات مقعر با مارژین های روند مشاهده می شود و گاهی عاج زرد زیرین هم مشخص است.

در مراحل اولیه اروژن دندان سطح اکلوزال تغییرات سطحی اندکی مشاهده می شود و با پیشرفت ضایعه نواحی گود شده با مارژین های روند در نوک کاسپ ها دیده می شود.

همچنین ممکن است لبه اینسیزال دندان های قدامی نازک شده و نمای ترانسلوسنت پیدا کنند.

به طور کلی نواحی مبتلا به اروژن نمای نعلبکی شکل با مارژین صاف، روند و Dull دارند که وجه تمایز آن با ضایعاتی مثل ابریشن و اتریشن می باشد.

هرچند ممکن است ابریشن و اتریشن موجب تشدید ضایعات اروژن دندان گردند.

در مراحل اولیه اتریشن Facetهایی در سطح اکلوزال مولرها ایجاد می شود و لبه اینسیزال دندان های قدامی سائیده می شوند.

سطح Facetها صاف (Flat) بود و میزان سایش در دو فک مشابه است. اگر سطوح مقابل Facet با آن سایش مشابه یا تماسی نداشته باشند احتمالا اروژن علت اصلی ایجاد Facet است.

ضایعات ابریژن برخلاف ضایعات روند اروژن،زاویه دار بوده و زوایای مینایی حاده دارند.

ادامه مطلب در لینک زیر:

https://pardisdental.ir/%d8%a7%d8%b1%d9%88%da%98%d9%86-%d8%af%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86-%db%8c%d8%a7-%d8%b3%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d8%af%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%9f/